بر اساس مطالعات صورت گرفته در شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران بیش از ۸۰ درصد از آلودگی هوای شهر تهران مربوط به وسایل نقلیه متحرک است. از میان وسایل نقلیه متحرک، موتورسیکلتها سهم عمدهای در آلودگی هوا دارند. حدود ۶ درصد سفرهای تهران با موتورسیکلت انجام میشود و بیش از ۲۵ درصد آلودگی هوا و ۴۹ درصد از آلودگی صوتی تهران ناشی از تردد موتورسیکلتها است. بر اساس آمار، فقط در تهران ۲.۵ میلیون موتورسیکلت در حال تردد هستند. حدود نیمی از موتورسیکلتهای در حال تردد در شهر تهران، روزانه ۹۰ کیلومتر مسافت طی میکنند که با طی این مسافت، هر موتورسیکلت در روز حدود ۲ کیلوگرم آلاینده کربنمونوکسید تولید میکند.
در حال حاضر در کشور حدود ۶۶ واحد تولیدی موتورسیکلت مشغول فعالیت بوده که این مجموعه جمعاً حدود ۲۹۴ مدل موتورسیکلت تولید میکنند که سهم بسیار زیادی از تولید این مدلها (بیش از ۲۰۰ مدل) مربوط به موتورهای ۱۲۵ سیسی است. با توجه به مصرف سوخت و رتبهبندی انجامشده، مشاهده میشود بیش از ۸۵ درصد از موتورسیکلتها رتبه مصرف بیشتر از حد متوسط (رتبهD استاندارد) شامل رتبههای G، F و E دارند. سیستم سوخترسانی موتورسیکلتهای تولیدی در کشور عمدتاً کاربراتوری و ازنظر فناوری بهروز نیست؛ علاوه بر قدمت فناوری تعمیر و نگهداری نامناسب نیز در بسیاری موارد، عاملی مؤثر در افزایش مصرف سوخت و انتشار آلایندهها بوده است.
با توجه به سهم بالای موتورسیکلتهای کاربراتوری در آلودگی هوای کلانشهرها بهویژه شهر تهران، اقدامات متعددی برای رفع این معضل پیشنهادشده که جایگزینی موتورسیکلتهای برقی ازجمله این پیشنهادهاست. با توجه به بالا بودن قیمت موتورسیکلت برقی نسبت به موتورهای بنزینی برخی معتقدند دولت باید بهعنوان حامی طرح جایگزینی موتورهای برقی نقش پررنگتری ایفا کند و امکان خرید موتورسیکلتهای برقی برای مردم بهویژه گروههای کمدرآمد که توان مالی لازم برای جایگزینی موتورهایشان با موتورهای برقی را ندارند، فراهم کند. این مقاله با ارزیابی سیاست جایگزینی موتورسیکلتهای بنزینی با برقی به مزایا و معایب این طرح میپردازد.